Belgische kampioen tegelzetten over plaatsing XXL-formaten

Esthetische troeven

James De Smet, die in 2015 de Belgische titel van tegelzetterkampioen behaalde, ontpopte zich de laatste jaren tot een expert in het plaatsen van keramische dunplaten. Hij kan dan ook rekenen op een trouwe schare opdrachtgevers: particulieren en architecten die weten dat de man niet alleen tonnen ervaring heeft maar ook de perfectie nastreeft in alles wat hij doet.

“Het esthetische aspect van die keramische platen spreekt enorm aan, zeker bij architecten die zo weinig mogelijk voegen in een vloer- of wandbetegeling willen zien. Moderne woningen zijn hot, het moet allemaal minimalistisch en strak zijn. Door de stijgende populariteit van die grote formaten krijg ik steeds meer vraag naar dat soort werk. Een architect werkt graag altijd met dezelfde aannemers, op voorwaarde dat die goed werk leveren. Blijkbaar is men tevreden over mijn geleverde prestaties, want mijn actieterrein wordt alsmaar groter en reikt intussen van aan de kust tot in Wallonië. Terwijl ik vroeger vooral regio gebonden werkte.”

Vier handen

Voor de manipulatie van die XXL-tegels zijn altijd minstens vier handen vereist. “Alleen krijg je die grote keramische platen onmogelijk goed geplaatst”, weet ook James De Smet. “Indien beide tegelzetters goed op elkaar ingespeeld zijn, heb je voor het transporteren in principe geen zuignappen nodig. Wel om ze tot op de millimeter juist te positioneren. Het is dan ook de kunst om de keramische dunplaten mooi op elkaar te laten aansluiten.”

James De Smet heeft het over een heel andere manier van werken. Niet iedereen kan die zomaar plaatsen. Je moet toch al wat  ervaring hebben om een goed resultaat te bekomen. Mijn eerste ervaring moet ergens rond 2006-2007 zijn geweest, een werf met tegels van 100x300cm. Dat gebeurde met vallen en opstaan. Er zijn toen behoorlijk wat platen gesneuveld. Finaal bleek dat we er niets aan verdiend hebben. Ik heb met andere woorden veel leergeld betaald, letterlijk en figuurlijk! Een opleiding kan zeker helpen, maar je moet het vooral zelf ervaren in de praktijk.”

Betrouwbare lijm

Tegelplaten die barsten of breken, daar is James De Smet de laatste jaren gelukkig van gespaard gebleven. Dankzij de opgedane ervaring maar zeker ook omwille van het feit dat tegenwoordig grootformaten als 100x100cm of 150x150cm in 3mm dikte bijna altijd op de rugzijde met glasvezel versterkt zijn. “Het gebruik van een traditionele tegellijm is daarom ten sterkste af te raden. Kies een betrouwbare lijm die de lijmfabrikant aanbeveelt. Want strikt genomen gaat het niet meer om de hechting van keramisch materiaal, wel van een glasvezel!”

Veilig transport

Het laden (bij de leverancier) en lossen (op de werf) van de keramische tegelplaten verloopt bij James De Smet zonder noemenswaardige problemen. “Mijn camionette is groot genoeg om die materialen zelf te transporteren. Liefst horizontaal, dat vind ik het veiligst. Al heb ik me laten vertellen dat fabrikanten naar oplossingen zoeken om ze verticaal te transporteren, zodoende het breekrisico van de onderste plaat uit te sluiten…”

Extra handen

“Wie er echter voor kiest om zo’n kist met XXL-platen op de werf te laten leveren, riskeert dat ze een hele tijd op de stoep blijven staan wat uiteraard geen goed idee is. Of je moet de platen onmiddellijk naar binnen verplaatsen maar daar heb je extra handen en voldoende plaats voor nodig. Dan kan je maar beter de XXL-tegels rechtstreeks vanuit hun kist op de snijtafel leggen en daarna meteen plaatsen. Zo beperk je het risico op beschadiging en breuk.

De grootformaatplaten uit de kist tillen dient steeds door twee personen te worden gedaan: met behulp van zuignappen ofwel met de blote hand. Zelf maak ik gebruik van een uitschuifbaar systeem, een soort van kader met zuignappen. Dat heeft me veel geld gekost, maar een tegelzetter moet nu eenmaal investeren in goed werkgereedschap. Speciaal voor die grootformaattegels, tot 160x320cm, liet ik mij trouwens een heel grote demonteerbare aluminium snijtafel op maat maken. Als zo’n werktafel nat is, zuigt zo’n XXL tegel zich zodanig hard vast dat je er met veel moeite nog beweging in krijgt. Hetzelfde probleem kan zich stellen wanneer men die platen uit de kist tilt.”

Duur gereedschap

Tegenwoordig kan de Belgisch kampioen op drie verschillende manieren keramische tegels versnijden: manueel met de rechte lat en een gewone glassnijder, daarnaast een glassnijder met olie op een rechte lat en sinds kort dus ook via het systeem met extra stevige latten. “Met een stevige geleider, vervaardigd uit aluminium, kan je daarmee heel makkelijk zowel lange als korte plakken uit zo’n dunne plaat snijden en afbreken.”

“Die dingen kosten handenvol geld. Voor veel tegelzetters is het sop de kool niet waard. Men dient zich echt te gaan specialiseren in dat soort werk, wil je zo’n investering snel terugverdienen.”

Niet genormaliseerd

Elke werf met XXL-tegels die hij mag opstarten, blijft voor James De Smet een leuke uitdaging. “Het enige wat mij een beetje zorgen baart, is dat het plaatsen van die dunne grootformaatplaten nog steeds niet genormaliseerd is terwijl die producten toch al 10 jaar op de markt verkrijgbaar zijn. Daar moet dringend iets aan gebeuren aangezien de vraag naar dat soort producten sterk stijgende is. Ik denk dat veel vloerders zich meer op hun gemak zouden voelen, mezelf incluis.”

Kleinere oppervlaktes

“Zolang wij daar geen waterdichte garanties rond krijgen, beperk ik mij liever tot plaatsing in kleinere ruimtes zoals een badkamer waar ik vooral veel wanden bekleed met keramische platen van 1 op 3 meter. Grotere plaatsingsbedrijven zullen die uitdaging misschien wel aangaan omdat ze daarvoor verzekerd zijn, maar voor mij zou een negatieve ervaring ernstige financiële gevolgen kunnen hebben”, aldus James De Smet. “Tegels tot 120x120cm vormen geen probleem: op voorwaarde dat men een ontkoppelingsmat en iets grotere voegen voorziet, kan er op kleinere oppervlaktes weinig mislopen. Maar die grotere formaten is toch een ander paar mouwen. Ik herinner mij een werf waar ik tegels van 150×150 cm had geplaatst. Overal waar ik uitsnijdingen had gemaakt, bijvoorbeeld rond de roosters, waren de tegels na enkele maanden gebarsten. Nochtans lagen er ontkoppelingsmatten onder de tegelvloer en had ik de uitzettingsvoegen gerespecteerd.”

Naar wandbetegeling toe zie ik minder problemen, maar voor grote vloeroppervlakken blijft elke tegelzetter met veel vraagtekens zitten. Neem nu de uitzetting van die XXL tegels: men wil steeds grotere tegels en kleinere voegen! Mijn ervaring is dat de platen in de wintermaanden extra koud zijn en daardoor makkelijker barsten of breken.”

Geen snellere plaatsing

Dat bepaalde bouwheren op een bepaald punt verkeerde verwachtingen hebben wanneer ze voor een XXL-tegel kiezen, is iets wat James De Smet al meermaals mocht ervaren. “Ten onrechte denken sommigen dat de werken sneller klaar zullen zijn omdat er maar twee of drie van die keramische platen moeten worden geplaatst. Zo werkt het helaas niet. Ik vertel de klanten op voorhand dat ze mij voldoende tijd moeten gunnen. De voorbereiding -onder andere het opstellen van een mobiel werfatelier- en de manipulatie vraagt meer aandacht dan bij een standaardtegel. Eenmaal de eerste tegelplaat perfect is geplaatst, kunnen de andere platen vrij snel volgen.”

Iets wat sommige particuliere opdrachtgevers niet altijd goed begrepen hebben. “Mijn echtgenoot zal anders helpen”, hoor je dan, in de hoop dat ze daarmee een tweede vloerder kunnen uitsparen. Maar ze beseffen niet dat je al enige ervaring moet hebben om met zo’n grote plaat te manoeuvreren tussen vaak smalle doorgangen. Eén verkeerde beweging en je hebt schade aan de plaat. Wie gaat dan opdraaien voor de extra kosten? Meestal bestel ik één extra plaat, voor het geval er één stuk gaat. Je weet maar nooit met die grote jongens.”

“Maar welke impact gaat dat hebben op de prijs per vierkante meter? Gaat de klant bereid zijn die meerprijs te betalen? En moet ik dan iemand vast in dienst nemen, wetende dat de loonlasten in België extreem hoog liggen? Die laatste vind ik zelf een heel lastig vraag waar ik vooralsnog het antwoord niet op ken.”