Op leerschool bij waterdichtingsspecialist Ingemar Agemans

Vertel eens Ingemar, hoe ben jij in de tegelwereld terechtgekomen?

Ik ben steeds een creatieveling geweest. Ik hield als jonge gast van schrijven, tekenen, schilderen, enz. Ik droomde ervan om striptekenaar te worden, maar durfde nooit de stap te zetten naar het kunsthumaniora. Na het middelbaar onderwijs ging ik journalistiek studeren. Maar ik voelde er meer voor om boeken te schrijven in plaats van artikels. Na twee jaar zette ik mijn studie stop en ben ik een totaal andere richting uitgegaan: Assistent Psychologie. Doordat ik in die tijd veel bijkluste in het bedrijf van mijn nonkel, bleek ik na een jaar heel wat praktijkvakken te hebben gemist. Dus stopte ik met studeren en ging voltijds aan het werk.

Mijn nonkel had een bedrijf dat tennisterreinen en gravelbanen aanlegde. Dat was zeer seizoensgebonden en keihard werken gedurende enkele maanden. De maanden erna plaatsten we sierbestrating. Mijn vader, die toen mee in de zaak stapte, heeft me daarvan de basistechnieken aangeleerd. Op een bepaald moment is de tenniswereld helemaal veranderd en werd die zaak stopgezet. Mijn vriendin haar nonkel had een tegelbedrijf, en daar kon ik aan de slag. Het was in die tijd niet mijn droom om tegels te gaan plaatsen, maar ik had werk nodig, dus startte ik als chauffeur. Ik zorgde ervoor dat het materiaal klaarstond op de werven zodat de vloerders aan de slag konden. Ik sleurde met zakken cement, zette alle tegels klaar, liep duizenden trappen op en af, deed bijna alles met de hand, vaak temidden van de stad Antwerpen,… dat was heel zwaar en fysiek werk.

Na anderhalf jaar wilde ik liever zelf leren tegelen. Gedurende een tweetal jaar kon ik met de oudere generatie werknemers mee naar de werven en zodoende heb ik daar de basis van het tegelzetten, en vooral veel traditionele plaatsingstechnieken, geleerd. Ik was toen al gestart als vloerder in bijberoep. Toen dat tegelbedrijf twaalf jaar geleden werd stopgezet, heb ik me helemaal gevestigd als zelfstandig tegelzetter.”

Waar heb je je skills verder gefinetuned?

“Ik ben een autodidact. Ik lees soms voor mijn plezier de verslagen van het WTCB of de technische fiches van lijmfabrikanten. Nochtans is dat niet de meest plezante lectuur, maar ik steek daar veel van op.

Vroeger heb ik nog badkamers geplaatst voor Steylaerts. Daar heb ik zeer veel geleerd inzake waterdichtingen. Dat bedrijf plaatst ongeveer duizend badkamers op een jaar. Door dat grote aantal plaatsingen werden fouten snel opgemerkt en leerde men daar zeer vlug uit. Op enkele jaren tijd heb ik de plaatsingstechnieken flink zien evolueren. We werden als plaatsingsteam voortdurend bijgestuurd door adviseurs. Dat was een zeer leerrijke periode.”

Mogen wij jou vandaag specialist in waterdichtingen noemen?

Ingemar: “Dat zou ik wel durven te zeggen ja. Ik heb toch een zeer uitgesproken visie en een -tot nu toe- waterdichte aanpak wanneer het om waterdichtingen gaat. Ik zie vaak nog tegelzetters die waterdichtingen plaatsen door middel van overlappingen. Voor een douche met een douchebak vind ik dat nog aanvaardbaar, maar van zodra je met betegelde inloopdouches te maken hebt, werk ik uitsluitend nog met stootranden, afdichtingsbanden en tweecomponentenlijm. Gewone tegellijm neemt immers vocht op. Op een verticale belasting geeft dat geen grote problemen, maar op een horizontaal vlak kan water blijven staan. Je tegellijm neemt dat vocht op, geeft het door, en op de duur kruipt dat vocht onder je mat. Het is vaak de oorzaak van schadegevallen. Als je echter de manchette en dichtingsbanden afsluit met een soort rubberachtige emulsie is die geen vocht opneemt, dan blijft je water staan.

Ik plaats vaak douchebodems die gemaakt zijn uit polystyreen dat sowieso geen water opneemt. Als het een inloopdouche is die ik gechapt heb, dan gebruik ik op de vloer geen Kerdi doek, maar de Ditra mat. Die is nog steviger. Je mag me best neurotisch noemen als het aankomt op waterdichtingen. Er zijn daar zoveel schadegevallen mee! Dat is spijtig en perfect te vermijden. Bovendien zijn er veel klanten die een betegelde inloopdouche mooi vinden maar het niet aandurven omdat ze vaak negatieve verhalen hebben gelezen. Dat hoeft niet. Op de elf jaar dat ik badkamers en douches plaats, heb ik nog nooit -hout vasthouden- een probleem gekend.

Naast het technische aspect, is er ook nog het esthetische gegeven waardoor ik niet met overlappingen werk. Je hebt een afdichtingsband, voorgevormde hoekstukken, enz. Dat leidt tot een wezenlijke verdikking van je wand. Werk je met een 60x60 cm tegel, dan kan je met je lijm nog wel oneffenheden in je wand opvangen maar dan moet je opletten dat je geen holle ruimtes onder je tegelwerk creëert. Werk je echter met mozaïek of met de populaire Winckelmanstegeltjes van 10x10 cm, dan moet je je wand eerst perfect uitvlakken. Ik heb iemand gekend die het bezetwerk uitkapte, maar dat lijkt me best een gedoe.”

Ik leg nooit overlappende waterdichting. Voor betegelde inloopdouches werk ik uitsluitend met schokdempers, afdichtstrips en tweecomponentenlijm.

Is jouw plaatsingsmethode zonder overlappingen duurder?

Ingemar: “Qua kostprijs zal onze aanpak waarschijnlijk wat duurder zijn, ja. Ik ben soms een dag bezig met het plaatsen van waterdichtingen. Ik werk met hydraulisch afbindende vloeibedlijm om de doeken te plaatsen. Gewone tegellijm droogt uit, maar als je op een hydrofobe ondergrond én met een waterdichtingsmat werkt, dan kan het vocht van je lijm eigenlijk niet meer weg. Werk je met een hydraulische afbindlijm, dan bindt die wel af. Die gebruik ik trouwens ook voor terrassen. Het is één van de weinige lijmen die ik ken die je mat mooi vol verlijmt en die na droging ook echt blijft kleven. Met gewone flexlijmen kan je de mat vaak terug lostrekken. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer je met grotere formaten aan het vloeren bent en je moet die tegel om een bepaalde reden eens terug optillen. Je zal zien dat de zuigkracht van die tegel de mat vaak lostrekt. Met deze die ik gebruik, heb je dat niet. Maar uiteraard betaal je die extra kwaliteit ook.”

Ik hoorde je spreken over een project bij Vincent Van Duysen. Werk je dan enkel in een hogere niche die bereid is die extra prijs te betalen?

Ingemar: “Niet altijd. Maar als je kwaliteit wil bieden, dan moet je de tijd maken om je project te verkopen aan de klant zodat hij ook begrijpt waarvoor hij betaalt. In mijn beginjaren ging ik na de werf in mijn werkkleren bij nieuwe klanten langs om de offerte te bespreken. Ook al straal je het vertrouwen uit dat je je vak door en door kent, toch is het verdedigen van hogere prijzen moeilijker. Vandaag heb ik een ander concept, en werk ik samen met Steffi. Zij is interieurarchitecte en ontwerpt de badkamers in samenspraak met de klant en verkoopt zodoende de totaliteit van het project. Ontwerp, plaatsing, materiaalkeuze, kwaliteit, waterdichting,… dat wordt één verkoopbaar verhaal, en dat werkt. Onze markt is dus een beetje verschoven richting klanten die willen betalen voor én de plaatsing én het ontwerp. Heel veel klanten weten echt niet wat ze willen. Bij ons krijgen ze alles onder één dak. Betalen ze daar iets meer voor? Misschien wel. Maar als ik ons vergelijk met bijvoorbeeld een Steylaerts die toch wel top in de markt is, dan zal men bij ons niet veel meer betalen, maar wel een veel origineler ontwerp ontvangen.”

Met hoeveel mensen werkt Acotek?

Ingemar: “Op dit moment vorm ik samen met Steffi het gezicht van Acotek. Steffi is het aanspreekpunt van Acotek. Ze is altijd bereikbaar, volgt de projecten en de planning op, ontwerpt de badkamers, verkoopt de projecten bij de klant, enz. Bovendien voert haar broer alle loodgietwerk uit, dus we zijn een team dat heel goed samenwerkt.

Ik heb ooit samengewerkt met een tegelzetter die al dertig jaar vloeren plaatste, maar die behaalde niet de hoge kwaliteit die ik nastreef. Vloerverwarming bijvoorbeeld, dat vraagt een dubbele verlijming. Bij een bepaald project moest ik enkele door hem geplaatste tegels opnieuw verwijderen, en hierdoor zag ik dat hij geen dubbele verlijming had toegepast. Nochtans had ik hem daarin ‘bijgeschoold’. Of hij sneed zijn tegels rondom een deurlijst te slordig af, enz. Ook al was dat een budgetgericht project, dat wil niet zeggen dat je geen proper werk moet afleveren. Op den duur was ik meer bezig met alles in het oog te houden of aan te passen, dan met mijn eigen werk. Een dergelijke samenwerking kan niet blijven duren.”

Wat maakt dat je kiest voor een bepaald product of merk?

Ingemar: “Ik denk dat dat vooral wordt bepaald door de ervaring die je opdoet door met diverse producten te werken waardoor je de verschillen goed leert kennen. Veel wordt ook bepaald door de leverancier met wie je samenwerkt.

Qua receptuur zijn er bepaalde systemen om lijmen of waterdichtingssystemen te maken. Die worden gehanteerd door verschillende merken, en er komen voortdurend nieuwe spelers bij. Intussen biedt iedereen wel alles aan, wat niet wegneemt dat er kleine verschillen zijn. Je hebt bijvoorbeeld vrij soepele mattten, maar ook (zoals de meeste matten) iets stuggere. Als je graag je mat in de hoeken plooit omdat je met zeer dunne tegels werkt, is een flexibele mat interessanter dan een stuggere mat die bollere hoeken geeft.

Wat ook belangrijk is, is dat een leverancier een team achter zich heeft staan waar je bij terechtkan als je zelf niet helemaal zeker van je stuk bent.”

Van projecten gesproken, welk project mogen we voor dit artikel eens onder het technische vergrootglas plaatsen?

Ingemar: “In Merksem mochten we recent de badkamer van een particuliere woning verbouwen. Het was een charmante woning met authentieke elementen, waarvan de badkamer helemaal was uitgeleefd. Deze hebben we volledig gestript, wat eigenlijk altijd onze voorkeur is bij oudere huizen zodat je ook alle leidingwerk en afvoeren grondig kan nakijken. De planken vloer lag op houten gordingen met verder niks tussen. Als de kinderen in bad speelden, dan liep het water tussen de voegen van het parket. Het gyprocplafond in de onderliggende keuken had bijgevolg al flink wat afgezien.

Die vloer hebben we als eerste volledig uitgevuld met OSB-platen. Niet gemakkelijk want die gordingen liepen allemaal scheef. Je kan dan kiezen om je balken recht te trekken en uit te nivelleren, maar we hebben hier de OSB toch rechtstreeks op de gordingen bevestigd omdat de randen vrij egaal waren. De platen werd met egaline uitgevlakt. Vervolgens hebben we de douchebodem omhoog gebracht. De klant vond dat een leuk visueel effect omdat er zo een optisch onderscheid werd gecreëerd tussen de douchezone en de plaats waar het toilet zich bevond.

Meestal gaan wij bij renovaties sowieso uit van een verhoging omdat je niet over voldoende opbouwruimte beschikt. Eén van de laagste goten in de markt is 5,9 mm hoog. Je afvoerbuizen moeten in verval naar een bepaald punt in de badkamer kunnen gaan, dus daar komt al een centimeter bij. Dan heb je nog je waterdichting, afwatering, dikte van je tegel,… voor je het weet zit je met 10 cm opbouwhoogte, zelfs al werk je met de laagste goot in de markt.”

Alleen op zoek naar winst? Nee, dat is niet mijn ding. Als dat is waar je naar op zoek bent, verander dan van baan. Let op de details, zowel technisch als esthetisch. Het zijn tenslotte de details die het resultaat bepalen. Moet je een uur langer werken? Doe het dan.

Hoe zag de opbouw eruit van de inloopdouche?

Ingemar: “In dit project hebben we met een verhoging gewerkt waardoor we de leidingen gemakkelijk konden wegwerken. Er werd een douchebodem geplaatst met een vloerafvoersysteem. De douchebodem hebben we een stuk verlengd door een deel platen achter de bak te plaatsen. Ondanks dat de douchebodem waterdicht is, hebben we er toch voor gekozen om de volledige bodem inclusief het stuk erachter helemaal uit te bekleden met waterdichting, alsook de wanden rondom. We hadden ook een voorzetwand geplaatst zodat we een nisje in de douche konden voorzien en het inbouwkraanwerk van het bad konden wegwerken. Dat was in de originele oude muur niet gelukt want voor je het weet kijk je bij de buren binnen.

Die voorzetwand hebben we ingepakt met een waterdicht membraan. Alle voegnaden waar dat membraan samenkomt, werden met afdichtingsband en tweecomponententlijm verlijmd. Ook alle buiten- en binnenhoeken werden met dezelfde lijm en voorgevormde hoekstukken verkleefd, en idem voor de manchette bij de afvoerput en het kraanwerk. Zo mag je bijna 100% zeker zijn dat je een waterdichte douche hebt. Dat is belangrijk, en zeker met tienerdochters! (lacht) Die meiden staan wel veertig minuten onder de douche, althans dat is wat mijn klanten mij vertellen. Gedurende al die tijd staan die tegels volledig onder water…”

Wat kan je vertellen over het tegelwerk in dit project?

Ingemar: “De voorzetwand werd bekleed met een keramisch tegeltje van 5x20 cm, de ingewerkte nis met terrazzo. Aan de andere kant van de badkamer bevond zich het hangtoilet, een Systemfix van Geberit, die we helemaal hebben omkast. De moeilijkheid was het uitlijnen van het tegelwerk. Je hebt een verhoogde douchebodem en een afvoerput in het midden van je douche. Daarop moest een douchescherm gemonteerd worden die we graag wensten uit te lijnen op de tegels. De voorzetwand met de nis en de afkasting van het hangtoilet, dat moest allemaal uitkomen en op de millimeter gelijk staan. Dat vraagt flink wat meetwerk. Bovendien is in de douche zelf geen snijwerk aanwezig.

De vloer werd bekleed met cementgebonden terrazzo. Deze werd in diamantvorm aangesneden naar afwatering toe. De douche was 90 cm breed, de tegels 60 cm. In de douche hebben we de voeg in het midden gelegd, en de snijstukken aan de verhoogde kant met de waterzaag in verstek gezaagd. Een deel hebben we als een enveloppe omgeplooid zodat de zichtbare granulaten doorliepen. Met epoxy werden deze aan elkaar gelijmd, opgeschuurd met de schuurschijf en verzoet afgewerkt zodat je van dat verstek niet veel meer ziet. Je kan een verstek in terrazzo niet superfijn maken, omdat de granulaten niet altijd even diep zitten. Als je de randen teveel gaat opschuren, dan durven die granulaten er wel eens uitspringen waardoor je gekartelde randen krijgt.

Ik ben een autodidact. Soms lees ik voor de lol de WTCB-rapporten of de technische fiches van de lijmfabrikanten. Sommige technische adviseurs zijn verbaasd dat ik hun catalogus praktisch uit het hoofd ken.

Je hebt duidelijk een creatieve en technische geest!

Ingemar: “Dat zijn de dingen die ik eigenlijk het leukst vind aan mijn job: de details afwerken. De knutselaar in mij kan hier zijn creativiteit in kwijt. Ook het wastafelblad gaan we zelf maken in terrazzo. We gaan dezelfde kleurschakeringen creëren zoals in de vloer, maar met een fijner granulaat. We hadden het ons gemakkelijker kunnen maken en het werkblad gewoon kopen, maar de designer vond dat niet zo mooi en we maken het ons liever niet te gemakkelijk…

In een ander project heb ik eigenhandig een oude cementtegelvloer volledig hersteld. Die tegeltjes hadden prachtige patronen maar waren gebroken, er waren stukken uit, enz. Ik heb die allemaal genummerd, uitgebroken, de mortel afgehaald, de tegels opgeschuurd, breuken hersteld,… en opnieuw geplaatst. Dat zijn leuke uitdagingen.”

Is er nog iets dat je graag wenst te delen met jouw collega’s over dit project?

Ingemar: “De overige wanden werden bekleed in 60x60 cm keramische tegels. Daar letten we er steeds op dat we dubbel verlijmen in de douche om zo weinig mogelijk lijmribbels te creëren. We hanteren steeds de butterfloat methode, en maken dat de lijmribbels horizontaal gekamd worden zodat er nooit waterkanalen achter het tegelwerk kunnen ontstaan.

Een mooi detail waren de JOLLY aluminium profieltjes in geborsteld koper. Deze passen zeer goed bij de gekozen koperen kranen.”

Biografie Ingemar Agemans

• Geboren: Antwerpen, 7 augustus 1980
• Studies: ASO Economie Moderne Talen, 2 jaar Journalistiek, 1 jaar Assistent Psychologie
• Hobby's: Gitaar spelen. Eigenlijk is het een levenspassie. Ik was heel graag muzikant geweest. Ik heb 7 of 8 gitaren en heb er nu eentje besteld die ze gaan maken uit het hout van een plataan die werd gekapt langsheen de Antwerpse Leien.
• Sport: Ijshockey
• Favoriete muziek: Vroeger Punkrock en Metal, vandaag hou ik van alle genres. Jeff Buckley blijft mijn ‘all time favorite’.
• Favoriete film: Het tweeluik ‘Jean De Florette & Manon des Sources’ gespeeld door Depardieu: helemaal geen commerciële film maar absoluut fantastisch. Ik kijk meestal naar Europese films, daar zit meer rauwheid in. Nog een tip: ‘Les appartements de la 8ème rue’ van Dany Baune.
• Favoriete reisbestemming: Vroeger door Frankrijk road trippen, maar ik ben geen wereldreiziger. De jaarlijkse skivakanties… daar hou ik wel aan vast, en ik droom er van om ooit naar Japan te gaan.
• Eet/drinkt het liefst: Dat is héél moeilijk want ik eet héél graag! Ik zou een gerecht kunnen noemen, maar het bestaat niet meer: de pasta Lola Paloza. Dat was een pasta met scampi’s en kip, overgoten door een overheerlijke tomatenroomsaus. Een goede fles rode wijn zoals een Barolo… dat mag je mij altijd cadeau doen.

Zie jij jezelf je hele leven lang tegels plaatsen?

Ingemar: “Tot zolang mijn lichaam het toelaat, zal ik dat wel blijven doen, denk ik. Maar het lijkt me ook leuk om zelf objecten te maken in bijvoorbeeld terrazzo. Wanneer ik naar de toekomst kijk, is het ook niet ondenkbaar om op termijn iemand in leerschool mee te nemen. Zo kan ik mijn eigen skills en waarden doorgeven aan iemand anders, in de hoop dat die persoon dan ook blijft natuurlijk. Maar ik zie mezelf op termijn ook wel workshops geven, technische adviezen verstrekken,… Sommige technische adviseurs staan versteld van het feit dat ik hun catalogus bijna uit het hoofd ken. In het doorgeven van mijn kennis zitten zeker mogelijkheden.”

Is er een algemeen advies of bedenking naar de sector toe?

Ingemar: “Ik weet niet of dat uit de sector zelf moet komen, maar algemeen iets meer appreciatie voor het vak zou wel welkom zijn. Ik hoor vaak: ‘het is maar een vloer’. Dat is niet juist. Het is niet zomaar een vloer. In nieuwbouwprojecten heb je bijvoorbeeld te maken met vloerverwarming. Als deze slecht geplaatst is, breek je die niet zomaar even opnieuw uit. Ook architecten onderschatten vaak wat het met zich meebrengt om een goede vloer te plaatsen. Ze ontwerpen fantastische dingen, maar staan er niet bij stil dat ideeën omzetten in realiteit liefst betaalbaar blijft. Een badkamer betegelen met keramische tegels is niet hetzelfde budget als diezelfde badkamer afwerken in mozaïekjes.”

Tot slot: welke adviezen geeft je mee aan de startende tegelzetter?

Ingemar: “Als ik kijk naar fouten die ik zelf heb gemaakt, zou ik zeggen (denkt na)… niet altijd je klant willen volgen. Als je start als tegelzetter, wil je werk hebben. Begrijpelijk. Maar in het begin ga je dingen doen voor je klant die beter bij die klant zijn budget passen, maar die technisch gezien eigenlijk niet kloppen. Doe dat niet. Dat is een fout die ik zelf heb gemaakt en die fout heeft me geld gekost en is bovendien niet goed voor je naam. Ik haat het om uitgevoerd werk terug te moeten afbreken. Schenk aandacht aan details, zowel technisch als esthetisch. Het zijn de details die je resultaat bepalen. Moet je dan een uur langer werken? Doe dat dan.

Tot slot: doe het niet alleen voor het geld, maar kies voor dit vak omdat je het graag doet en omdat je houdt van de vrijheid van het zelfstandig zijn. Omdat je mooie dingen wil creëren en omdat je fier wil zijn over je afgeleverde resultaat. Kwaliteit heeft zijn prijs, maar wij zullen nooit overdreven doorrekenen. Winstbejag alleen, neen, dat is niks voor mij. Als dat je uitgangspunt is, kies dan een andere job.”