Van Colosseum tot hedendaagse badkamer: travertin terug van nooit weggeweest

Travertin voor binnen én buiten

Travertijn (of travertin) is een kalksteen die gevormd wordt door de neerslag van kalk uit met calciumcarbonaat oververzadigd water uit warme bronnen. Takjes, bladeren en ander organisch materiaal dat in dit water valt en later verteert, veroorzaken de kenmerkende onregelmatige poriën van het materiaal. Travertijn wordt traditioneel gewonnen in het Middellandse Zeegebied. Een belangrijke ontginningsplaats van travertijn is Tivoli, ten oosten van Rome.

Travertijn is niet nieuw, en dat was het dertig of veertig jaar geleden ook niet. Het wordt al eeuwenlang gebruikt als bouwmateriaal en niet voor de minste toepassingen. De Romeinen bijvoorbeeld bouwden er van alles mee, van amfitheaters tot aquaducten, waaronder het iconische Colosseum in Rome. Zoals elke natuursteen is ook travertin een duurzaam materiaal dat bestand is tegen slijtage en blootstelling aan weersomstandigheden, waardoor het geschikt is voor zowel binnen als buiten.

Travertijn versus marmer

Travertijn is net als marmer een kalksteensoort, maar ze verschillen van elkaar door de manier waarop ze gevormd worden. Marmer wordt gevormd wanneer kalksteen ondergronds onder hoge druk en hoge temperaturen komt te staan. Travertijn wordt daarentegen gevormd door de verdamping van calciumrijk bronwater in warmwaterbronnen en kalksteengrotten. Door zijn zeer poreuze aard is travertijn lichter dan marmer. Afhankelijk van waar het gewonnen wordt, kan de kleur variëren van beige, grijze en ivoorkleurige tinten tot walnoot, gedempt oranje, lichtgroen en zelfs rustiek rood. Deze verscheidenheid maakt het veelzijdig genoeg om in elk interieur te passen.

Soorten travertin

• Klassieke of ‘witte’ travertijn: wordt gekenmerkt door een roomwitte tot lichtbeige kleur en heeft vaak subtiele aders en kleurvariaties. Veel voorkomende soorten zijn witte Rapolano travertijn, Iraanse super witte travertijn en alabastrino travertijn.
• Zilveren of ‘grijze’ travertijn: heeft een lichtgrijze tot zilveren kleur met donkergrijze aderen en andere markeringen. Populaire variëteiten zijn Rapolano zilveren travertijn, Vesta travertijn en titanium travertijn
• Gouden of ‘gele’ travertijn: heeft warme, gele tinten met af en toe bruine en gouden aderen. De meest voorkomende soorten zijn Romeinse gouden travertijn, Perzische gele travertijn en Perzische gouden travertijn.
• Notelaar travertijn: omvat een breed spectrum aan aardse tinten, variërend van lichtbruin en beige tot diep walnootkleurig, met subtiele variaties in patroon en textuur die voor extra diepte zorgen.
• Rode en roze travertijn: varieert van lichtroze tot diepe, bordeauxrode tinten. Komt minder vaak voor, maar kan worden gevonden in sommige regio's zoals Iran. Rose vinden we dan weer wel frequenter zoals Turkse roze travertijn, scabas travertijn en Paglierino travertijn.
• Scabas travertijn: verrijkt met kristalafzettingen en gekenmerkt door een warm, rustiek uiterlijk en opvallende mengeling van kleuren, waaronder beige, bruin, goud en rood.

Verzagen van travertin

Travertijn wordt doorgaans ingedeeld volgens de manier waarop de blokken worden verzaagd:

• ‘Cross Cut’: de blokken worden evenwijdig met de lijnstructuur verzaagd. Daardoor ontstaat er een meer ‘gewolkt’ patroon op het oppervlak van de platen.
• ‘Vein Cut’: de blokken worden gezaagd op een bepaalde manier zodat de banden of aders zichtbaar zijn in het vlak van de plaat. Daardoor ontstaat een gelijnde structuur op het oppervlak van de platen.

Beide methodes accentueren de bekende poriënstructuur van travertijn. De poriën kunnen bij productie of plaatsing worden gevuld met verschillende vulmiddelen of men kan ervoor opteren om de poriën ongemoeid te laten.

Travertin afwerkingen

Travertin laat zich vrij gemakkelijk bewerken. Naast de soorten en zaagwijzen zijn er dan ook verschillende afwerkingen verkrijgbaar:

• Geborsteld: met een staalborstel wordt het oppervlak van travertin geschuurd om de textuur te verbeteren.
• Getrommeld: de afgeronde randen dragen bij aan het kenmerkende uiterlijk; het ziet er allemaal wat meer verweerd uit en heeft meer textuur dan de geborstelde travertin.
• Gepolijst: deze glanzende afwerking maakt het travertin rijk aan kleur en vlekbestendig, maar het heeft de neiging om glad te zijn als het nat is.
• Gezoet: de meest voorkomende afwerking voor travertin vloeren met een vlak, gepolijst oppervlak en een gladde, matte afwerking.

Toepassingen van travertin

Travertin kan in verschillende ruimtes in huis gebruikt worden dankzij zijn duurzaamheid, functionaliteit en esthetische aantrekkingskracht. Het kan gebruikt worden voor toepassingen binnenshuis, van aanrechtbladen en spatranden tot accentmuren en vloeren. Voor buiten zijn er travertin tegels voor paden en terrassen, zwembadboorden, enz.

Travertin in de keuken

De natuurlijke patronen en aardse aantrekkingskracht van travertin creëren een unieke sfeer en brengen een gevoel van warmte en elegantie in de keuken. De steen biedt een moderne, gestructureerde look in vergelijking met traditionelere materialen zoals graniet of kwarts en is geschikt voor aanrechtbladen, spatranden en vloeren. Travertin tegels zijn er in verschillende kleuren en afwerkingen zodat ze bij elke keukenstijl aansluiten. Hou er wel rekening mee dat het een poreuze steen is. Regelmatig coaten of ‘verzegelen’ is nodig om vlekken te voorkomen.

Travertin laat zich goed combineren met andere materialen zoals hout, metaal en glas om zo een visueel aantrekkelijk contrast te creëren. Combinaties met houten kasten en kraanwerk van geborsteld koper of messing zorgen voor een extra warme en uitnodigende uitstraling. Armaturen van roestvrij staal of geborsteld brons kunnen dan weer worden gebruikt voor een moderne, industriële look.

Travertin in de badkamer

In de badkamer creëert travertin een spa-achtige sfeer. De poreuze natuur voegt textuur en diepte toe aan de ruimte en vormt een geraffineerde achtergrond voor de inrichting. Door zijn waterbestendige eigenschappen en eenvoudige reiniging is het perfect bruikbaar voor douchewanden, badmeubels en badkamervloeren. Grotere tegels voor de vloer minimaliseren de voegen en geven een naadloze uitstraling.

Accentmuur

Het hoeft niet allemaal in travertin. Met behulp van platen of tegels kan men ook accentmuren maken, waardoor een doorgaans gewone muur een opvallend element wordt. Gepolijst of gezoet, klassiek ivoorkleurig of net een walnootkleur: de natuurlijke uitstraling van travertin kan zowel in traditionele als hedendaagse badkamers.

Effect van verlichting op travertin

Travertin heeft subtiele variaties in kleur en textuur, die door verlichting sterk kunnen worden beïnvloed. Dat kan door te experimenteren met uiteenlopende verlichtingsarmaturen en plaatsingen om bepaalde elementen te accentueren.

Travertin buiten

Travertin is bestand tegen weersomstandigheden en behoudt zijn esthetische aantrekkingskracht. Daarom is het ook toepasbaar voor buitenruimtes zoals een terras, zwembadranden, een buitenkeuken of tuinpad. Belangrijk is het slipvaste oppervlak en het vermogen om koel te blijven onder de voeten. Door de poreuze aard van travertin kan water snel weglopen, waardoor het risico op plassen afneemt. Let er wel op dat de steen goed is afgedicht en adequaat onderhoud krijgt zodat hij lang meegaat in een buitenomgeving.

Onderhoud van travertijn

De van nature poreuze textuur van travertin maakt deel uit van zijn aantrekkingskracht, maar vereist een zorgvuldige aanpak voor reiniging en onderhoud.

• Verzegelen: het is belangrijk om travertin regelmatig te verzegelen om de natuursteen te beschermen tegen vlekken en vochtschade. Gebruik een hoogwaardige, penetrerende verzegeling die speciaal ontworpen is voor natuursteen (en volg de instructies van de fabrikant). Travertin moet meestal om de 1 tot 2 jaar worden verzegeld voor binnentoepassingen en vaker voor buitenruimtes of oppervlakken die veel worden gebruikt.
• Schoonmaken: reinig travertin regelmatig om vuil, stof en gemorste vloeistoffen te verwijderen die vlekken kunnen maken of het oppervlak dof kunnen maken. Gebruik een pH-neutrale steenreiniger of een mild afwasmiddel verdund in warm water. Veeg het oppervlak voorzichtig schoon met een zachte doek of spons, spoel het daarna grondig af met schoon water en droog het af met een zachte handdoek om watervlekken te voorkomen. Gebruik geen schoonmaakmiddelen met bleekmiddel, ammoniak, azijn of citrusvruchten, omdat deze het oppervlak van de steen aantasten en de verzegeling aantasten. Hardnekkige vlekken verwijderen, kan beter met een speciale steenreiniger voor travertin.

Samengevat: de voor- en nadelen van travertin

Voordelen van travertin

• Esthetische aantrekkingskracht: travertin biedt een unieke, elegante uitstraling met natuurlijke kleurvariaties en texturen, die karakter toevoegen aan elke ruimte.
• Duurzaamheid: Travertin is een duurzame natuursteen die bestand is tegen zware betreding, tegen krassen, splinters en hitte - waardoor het geschikt is voor binnen en buiten.
• Betaalbaarheid: Travertin is vaak budgetvriendelijker dan andere populaire materialen zoals marmer en graniet. Het is een aantrekkelijke optie voor mensen die een elegante uitstraling willen zonder hun budget te overschrijden.

Nadelen van travertin

• Poreusheid: travertin is poreus en kan vloeistoffen absorberen, waardoor het gevoelig is voor vlekken als het niet goed onderhouden wordt. Het is zachter dan andere natuurstenen, wat het risico op krassen, etsen en andere schade kan vergroten.
• Regelmatig onderhoud: travertin moet regelmatig verzegeld worden om het te beschermen tegen vlekken en waterschade, waardoor er meer onderhoud nodig is.
• Gevoeligheid voor zuur: Travertin is een calcium-houdend materiaal, dus het reageert negatief op zuren en wordt erdoor opgelost.