3 grote tegeltrends en hun impact op tegellijmen

Wereldwijde groei

Vandaag de dag bestaat ongeveer 50% van alle vloerbedekking wereldwijd uit tegels. En de trend neemt toe: in Azië zullen alle betegelde vloer-, wand- en geveloppervlakken naar verwachting met 7% toenemen tegen 2025; in Europa en Noord- en Zuid-Amerika voorspelt de sector een groei van 4%. Keramische tegels worden in veel landen steeds populairder, omdat ze universeel geschikt, duurzaam en gemakkelijk schoon te maken zijn. Ze zijn ook een kosteneffectief en aantrekkelijk alternatief voor (duurdere) natuursteen en bieden grenzeloze mogelijkheden op het gebied van design, vormen en materialen.

Polymeermodificatie

Naarmate de diversiteit aan tegels toeneemt, worden er ook steeds meer eisen gesteld aan de tegellijmen die gebruikt worden. In veel gevallen zijn conventionele tegellijmen niet opgewassen tegen moderne tegels. Ze zijn immers ontwikkeld voor poreuze materialen zoals klei of terracotta en hechten niet aan de gladde, dichte oppervlakken van keramische of porseleinen tegels. Hier komt de moderne chemie om de hoek kijken: polymeermodificatie kan de eigenschappen van tegellijmen verbeteren, zodat de tegels zelfs op hout kunnen worden gelegd. De mogelijkheid om nieuwe toepassingsgebieden te verkennen is echter niet het enige voordeel - polymeermodificatie biedt ook een manier om aan nieuwe eisen voor het gebruik van tegels te voldoen. Met polymeer gemodificeerde tegellijmen kunnen klanten bijvoorbeeld nieuwe ontwerpideeën implementeren en tegelijkertijd geld, energie en grondstoffen besparen.

Van cement naar polymeer

Traditioneel werden pure zand-cementmengsels gebruikt voor het betegelen van muren en vloeren. Bij contact met water verhardt het cement en vormt kristallen die zich aan het zand hechten, waardoor de mortel ‘cohesieve’ sterkte krijgt. In dit proces dringt het cement door in de poriën van de ondergrond en de tegel, waardoor een mechanische verbinding ontstaat. Als de ondergrond of keramische tegels te glad zijn, mislukt deze mechanische hechting.

Sinds de jaren 1950 zijn tegellijmen gemodificeerd met polymeren. Naast zand en cement wordt dispergeerbaar polymeerpoeder toegevoegd. Wanneer de mortel met water wordt gemengd, wordt het polymeerpoeder opnieuw gedispergeerd. Wanneer de mortel uithardt, vormt het polymeer een film en creëert polymeerbruggen. Deze flexibele bruggen verbeteren de cohesieve sterkte van de lijm en de hechting aan de tegel en de ondergrond. Toevoeging van polymeerbindmiddelen en dispergeerbare polymeerpoeders kan dus de hechting van de tegellijm sterk verbeteren, omdat het polymeer een sterke, maar flexibele binding tussen de ondergrond en de tegel creëert. Omdat de keuze van het polymeertype en de hoeveelheid afhangt van verschillende factoren, worden moderne tegellijmen aangeboden als kant-en-klare droge mengsels. Deze hoeven alleen op de bouwplaats met water gemengd te worden.

CO2-uitstoot

Polymeermodificatie heeft ook een revolutie teweeggebracht in de tegeltechnologie: tegelzetten verloopt veel efficiënter. De kant-en-klare droge mortels hoefden alleen ter plaatse met water te worden gemengd en in zeer dunne lagen op de tegels te worden aangebracht. Deze verandering van de dikbed- naar de dunbedmethode betekende dat er gemiddeld 3 keer minder materiaal nodig was (van ca. 14 kg/m2 naar ca. 4,5 kg/m2). Dit betekent ook een aanzienlijke CO2-besparing, omdat er minder materiaal verbruikt en getransporteerd wordt. Maar niet alleen de CO2-uitstoot kan worden verminderd, de gemodificeerde tegellijmen maken het werk ook efficiënter, omdat de benodigde tijd voor het leggen van tegels met 75% wordt verminderd.

Tegeltrend 1: Terug naar de natuur

Natuursteen blijft populair als vloerbedekking. Voor velen is natuursteen echter onbetaalbaar. Keramische tegels zijn een betaalbaar alternatief - vooral als de tegels er ook nog eens uitzien als natuursteen. Moderne digitale drukprocessen maken zo'n optie mogelijk: opmerkelijk realistische marmer-, graniet- of leisteenafwerkingen worden gewoon op de tegel gedrukt. Het resultaat doet vaak in niets onder voor het origineel, terwijl de tegels tegelijkertijd gemakkelijker schoon te maken en robuuster zijn. Tegels met bedrukte houtafwerkingen zijn ook in de mode: als vervanging voor parketvloeren creëren ze een gevoel van comfort en zijn ze slijtvaster dan hun originele tegenhangers. Keramische tegels hebben een lage poreusheid en een glad oppervlak, waardoor polymeermodificatie van de aangebrachte tegellijm onmisbaar is.

Tegeltrend 2: Alles behalve standaard

De tijd dat tegels standaard rechthoekig waren, is voorbij. Tegenwoordig worden zeshoeken, veelhoeken en kubussen steeds populairder. Zelfs ronde en gebogen vormen winnen aan populariteit, net als sculpturale 3D-tegels met reliëfachtige structuren of noppen. De trend gaat duidelijk in de richting van meer individualiteit gaat. Eén ding is zeker: met zoveel diversiteit is er ook geen standaardoplossing voor tegellijmen. Polymeerlijmen voldoet aan de eisen van een grote verscheidenheid aan vormen, structuren en soorten gebruik.

Tegeltrend 3: groot, groter, grootst

Grote tegels betekent grote uitdagingen. Ze creëren een visuele uitgestrektheid, zelfs in kleine ruimtes, en door het minimale voegwerk ziet de betegelde ruimte er ‘rustiger’ uit. Terwijl zogenaamde XXL-tegels met lengtes tot 120 x 260 cm voornamelijk voorbehouden zijn aan het topsegment, zijn middelgrote tegels vandaag in zwang als goedkoop alternatief. In China bijvoorbeeld is de standaard tegelmaat in eet- of woonkamers 80 x 80 cm of zelfs groter. Maar naarmate de afmetingen toenemen, nemen ook de uitdagingen toe - niet alleen bij de productie en het transport van tegels, maar vooral bij de installatie ervan.

• Vloeren: grootformaat tegels kunnen alleen worden gelegd als de ondergrond volledig vlak is. Kleine gaten of zelfs de kleinste oneffenheden kunnen ervoor zorgen dat de tegels onder druk breken. Bouwchemicaliën hebben ook voor dit probleem een oplossing gevonden: zelfnivellerende compounds zijn snel en eenvoudig aan te brengen en produceren perfect gladde oppervlakken. Afhankelijk van de formulering kunnen er nog meer eigenschappen worden toegevoegd. Dankzij de flexibele kwaliteiten kunnen lichte bewegingen (veroorzaakt door verschillen in thermische uitzettingscoëfficiënten) opvangen, waardoor scheuren worden voorkomen. Een andere reden waarom deze flexibiliteit essentieel is, is omdat grotere tegels doorgaans ook dunner zijn, waardoor ze gemakkelijker kunnen barsten.
• Voegmiddel: grote tegels worden vaak gelegd met extreem smalle, bijna onzichtbare voegen. Hierdoor lijkt het betegelde oppervlak ruimtelijker, maar het stelt ook aanzienlijke eisen aan het voegmiddel: het aangebrachte voegmiddel moet zeer flexibel zijn om mechanische spanningen te compenseren. Tegelijkertijd moet alles ook waterafstotend zijn, vooral in badkamers en keukens, om te voorkomen dat er vocht in de muur of vloer dringt.
• Muren: grootformaat tegels zijn zwaarder dan kleinformaat tegels. Hierdoor is het zowel voor de installateur als voor de tegellijm een uitdaging om ze op de muur of vloer te bevestigen. Als de tegels tegen de muur worden gedrukt, moeten ze meteen stevig genoeg hechten om te voorkomen dat ze wegglijden. Tegelijkertijd moet de tegelzetter de tegels nog kunnen verplaatsen als dat nodig is. Deze combinatie van een hoge weerstand tegen doorzakken en een langere correctietijd kan alleen worden bereikt met speciale tegellijmformules.

Bron: Wacker Chemie