Een terugval in het najaar? Of is de sector optimistisch?

Hoe heb je het voorjaar ervaren? Op welke manier ondervind je last van de moeilijkheden als gevolg van de stijgende grondstof- en transportprijzen? Wat onderneem je om de impact daarvan te beperken? Wat staat er volgens jou te gebeuren in het najaar en hoe anticipeer je daarop als bedrijf? Deze vragen vuurden we af op ons panel.

Conclusies

• Natuursteen vs keramiek. De natuursteen sector ondervond in het voorjaar minder last van de geopolitieke context dan de keramische tak
• De onrust in ‘keramisch tegelland’ maakt stilaan plaats voor voorzichtig optimisme
• In onzekere tijden is een grote voorraad en proactief en snel communiceren met klanten over prijzen en beschikbaarheid een grote troef
• Investeren in automatisatie, efficiëntie en optimalisatie van processen is een trend die zich gestaag verderzet en is voor veel bedrijven de sleutel tot succes

“Onze verwachting is dat de inflatie zal temperen”, steekt Frederik Rigole (Grubau) van wal. “De prijzen hebben hun hoogste stoot opwaarts nu wel gehad. Althans, dat hopen we. De toeleveringen verlopen sinds kort weer wat vlotter en onze verhoogde stock heeft ons de voorbije maanden toegestaan om te kunnen blijven uitleveren. Een vrij gezonde markt, in combinatie met een snelle, proactieve communicatie naar onze klanten over beschikbaarheid en prijzen, heeft ervoor gezorgd dat we een goed voorjaar hadden.”

“Voor het najaar verwachten we zeker geen stilval, maar het begin van een stevige correctie voor de uitzonderlijk succesvolle laatste 2 jaren. De consumptie in de bouwsector zal ons inziens vanaf volgend jaar wat vertragen. Omdat onze branche later in de bouwketen aan bod komt, namelijk bij de afwerking, zal de impact dus ook iets later plaatsvinden, namelijk 2023-2024. We verwachten als gevolg daarvan een verdere consolidatie in de markt. Hoe jammer dit ook is, er zullen bepaalde bedrijven sneuvelen.”

Hoe kun je je daartegen wapenen of wat is de succesformule om moeilijke tijden door te komen?

"Een uniek recept bestaat niet, maar de bedrijven die blijven investeren in moeilijke tijden, zullen er nadien sterker uitkomen. Wij blijven investeren in klantenbeleving, automatisering en optimalisatie van processen. Zo slagen we erin om op termijn gezonde groei te blijven aanhouden, met een maar steeds efficiënter werkend team. Van onze klanten verwacht ik geen andere redenering.”

Investeren in automatisatie en efficiëntie is ook wat Patrick Buysse (Projectburo) als reden aanhaalt dat de natuursteensector niet stilvalt. “Er is veel aan het gebeuren in de hele wereld, en zeker in de bouw. Als ik lees dat de keramische sector helemaal anders op de markt zal komen in de nabije toekomst. Dat zijn toch zaken die ik in mijn lange carrière nog niet gelezen heb.”

Al zal het zo’n vaart niet lopen volgens Patrick. “We horen wel dat de markt zou kunnen minderen na de vakantie, maar we hebben daar nog niet veel van gemerkt. Voor ons, in de machines voor natuursteen en keramiek, verwacht ik zeker geen terugval. Iedereen blijft investeren omdat ze gewoon geen personeel vinden. De trend naar automatisatie zet zich gestaag verder, omdat die machines handelingen en werk uitvoeren die veel mensen niet langer willen doen. Wij klagen niet, ons orderboek zit vol tot nieuwjaar.”

Ook over de grens ontvangen we positieve signalen als we David Galinier spreken. Zijn bedrijf Abrasifs Galinier, fabrikant van gereedschap uit Lacrouzette, doet het goed. “We zitten tot over onze oren in het werk en zitten momenteel 10% voor op onze targets. De reden daarvoor is tweeledig. Enerzijds hebben we een grote stock, waardoor we kunnen blijven produceren en beleveren. Anderzijds zijn onze producten competitiever geworden ten opzichte van de Aziatische concurrentie.”

Eenzelfde geluid bij Steve Derre, Sales Manager bij Thibaut. “Natuursteen heeft duidelijk geen last van de productieproblemen die we kennen in de keramische sector. Wel merk ik een zekere terughoudendheid en een afwachtende houding met betrekking tot nieuwe investeringen. Zo zal 2022 finaal een zeer goed jaar zijn, maar zal dit spijtig genoeg enkel te wijten zijn aan orders van vorig jaar en begin dit jaar (geplaatst vóór de oorlog, nvdr). Sinds de inval in Oekraïne merken we enige voorzichtigheid. Ook omdat de corona steunmaatregelen die golden in 2020 en 2021, namelijk de verhoogde fiscale aftrek bij investeringen, eind dit jaar wegvalt, voel je dat het nu niet het moment is om ‘zot te doen’.”

“Al is de situatie niet in elk land hetzelfde. Als we kijken naar onze export: Amerika boomed. Hoe dat komt? Heel eenvoudig: de waarde van de euro die met met zo’n 15% gezakt is tegenover een jaar geleden. Een goedkopere euro maakt dat de export naar het buitenland iets makkelijker wordt: voor Amerikanen dus hét moment om te investeren en te betalen in euro’s. Op een aankoop van een nieuwe machine scheelt dit toch al aardig. De euro heeft altijd sterker gestaan, nu is het bijna 1 op 1.”

Ook Eddy Indesteege van Pieterman Glas- en Steentechniek is optimistisch. “We horen op radio en tv dat er een groeivertraging komt in Q4. De stijgende transport- en energiekosten zijn vaak een domper in onderhandelingen, dat klopt, maar er is begrip en dit geldt voor de hele wereld. Mensen met een growth mindset staan best wel open voor verandering. Het is zaak om steeds de klant centraal te stellen. Volgens mij kunnen meer investeringen (lees: automatisatie) bovendien het probleem van werkgelegenheid invullen.”

Die paniekzaaierij is nergens voor nodig. Misschien willen de fabrikanten op die manier de prijzen kunstmatig optrekken?

De paniek van de voorbije maanden aan de keramische kant van het verhaal maakt stilaan plaats voor realisme en voorzichtig optimisme, zoveel is duidelijk. Filip Vankeirsblick, gedelegeerd bestuurder van Westvlaams Tegelhuis nv en verdeler van zowel natuursteen als keramiek, verwacht een kleine terugval naar het einde van 2022, maar wel een mooie toekomst. Bovendien is de toelevering van de klei uit Oekraïne niet overal even problematisch en, zo zegt hij ons, is de lokale bevolking inventief genoeg om geld te blijven verdienen.

“Het is bijzonder erg wat daar aan het gebeuren is, maar er moet ook nog geld binnenkomen in Oekraïne. Niet alles ligt stil. Eén van onze leveranciers uit een buurland had klei gekregen voor 6 maanden ver, dus het is niet overal kommer en kwel. Paniekzaaierij is nergens voor nodig. Misschien willen de fabrikanten op die manier de prijzen kunstmatig optrekken?”

“De prijzen voor bepaalde materialen zoals OSB en hout zijn aan het zakken, de transportprijzen voor leveringen uit India ook. Hopelijk volgt de rest. Ik denk dat de strategie bij veel fabrikanten de komende maanden en zeker langer zal zijn om misschien minder omzet te draaien, maar meer in te zetten op hogere marges.”

Als tips geeft Filip nog dit mee. “Veel voorraad houden, goed negociëren en proberen om goede prijzen te bekomen, die je waar mogelijk moet doorrekenen. Bij ons worden bestaande orders uitgeleverd aan de initiële prijzen. Af en toe snijden we hiermee in ons vel, dat beseffen we, maar we nemen de bluts met de buil. Dat is onze service. Vóór we een verkoop sluiten, informeren we éérst bij de fabriek over de haalbaarheid en de levertermijn, dan pas gaan we dit meedelen aan de klant.”

Inge De Smet, bestuurder bij IMPEXBUILD, hield aanvankelijk haar hart vast voor de mogelijke gevolgen. “De prijzen blijven zeer volatiel, waardoor langdurige prijsafspraken een moeilijk gegeven zijn. De vraag is: hoe lang zal de particulier dit nog willen betalen? We hopen dat de prijs voor keramische tegels terug zal zakken, maar het zal niet terugkeren naar het oorspronkelijke niveau. Aan de andere kant: ik heb in de voorbije 20 jaar nooit een prijsopslag gekend. Misschien is dit een logische evolutie. Het is alleen vervelend dat het zo abrupt gebeurt.”

Ik heb in de voorbije 20 jaar eigenlijk nooit een prijsopslag gekend. Misschien is dit een logische evolutie. Alleen vervelend dat het zo abrupt gebeurt.

Inge geeft tegelijk aan dat haar bedrijf grotendeels uit de wind is gebleven. “Wij deden veel vanuit China, maar dat hebben we afgebouwd door de te hoge transportkosten. Van beschikbaarheidsproblemen hebben wij gelukkig geen last, omdat wij steeds ons eigen volle producties draaien. Daarboven hadden onze productie eenheden voldoende grondstoffen omdat ze niet of minder afhankelijk zijn van Oekraïne.”

“We verwachten wel dat de vraag zal verminderen in het najaar. Er zijn minder toonzaalbezoeken dan normaal, zeker in Nederland horen we dat. Zij die binnenkomen, kopen wel. Dat blijft positief. Voor de rest zitten we op schema. We blijven inzetten op internationale expansie en focussen op uitstekend stockbeheer en klantenservice.”

En dan zijn er bedrijven die zich argeloos in onze sector bewegen en netjes tussen de wind laveren, een stabiele groei ervaren en mooie cijfers kunnen voorleggen. Verimpex is er zo eentje. Zaakvoerder Bruno D’Hont en sales & marketing assistant Margaux Lycke delen ons mee dat ze een sterk voorjaar kenden. “Tijdens corona zijn we sterk gegroeid op de particuliere markt, nu is het de projectmarkt die het goed doet. We hebben mooie projecten, staan sterker in Frankrijk, Italië en Scandinavië en de orderportefeuille zit goed. We kunnen zeker niet klagen.”

Voor het najaar raadt Bruno toch enige waakzaamheid aan. “We moeten wakker zijn. Er is nog steeds een grote onzekerheid in de bouwsector. Je hoort uit de projectmarkt dat er nog veel on hold staat. Opletten voor 2023 is de boodschap. We doen niet graag voorspellingen, maar de prijzen voor bepaalde grondstoffen zijn aan het dalen. Dat is al een goed teken. Wij blijven investeren in extra verkoop.”

“Elk nadeel heb zijn voordeel”. Het zijn de historische woorden van oud-voetballer Johan Cruijff waarmee Eddy Indesteege de burger moed wil geven. En ook Frederik Rigole sluit ons gesprek af met een positieve noot, verpakt in een oeroud adagium. “Na regen komt zonneschijn. Elke uitdaging biedt opportuniteiten. Aan ons om die te benutten.”