5 eindejaarsvragen aan de sector: wat weten we al over 2024? (deel 1)

We hebben een scharnierjaar beleefd. De boom na corona is gaan liggen, de energieprijzen en de geopolitieke onzekerheid bleven 2023 in hun greep houden, terwijl de hoge rente in het laatste halfjaar de groei in de bouwsector, of toch het vooruitzicht op een heropleving, kwam aftoppen. Het afgelopen jaar draaide uit op soms afwachten, soms improviseren, of soms de pil vergulden.

Maar het was lang geen billennijper voor iedereen, noch op elk niveau, terwijl de drang naar innovatie netjes overeind bleef. Iets anders viel er uit de vakbeurzen van 2023 niet af te leiden. Maar, bovenal, hoe hebben bepaalde sleutelspelers in de sector het zélf ervaren? En mag de champagne straks knallen voor een hoopvol 2024?

Nikolai Bloem - Trustone

Wat is de grootste uitdaging voor de tegel- of natuursteensector en wat is volgens jou de juiste aanpak?

Nikolai: "Het is duidelijk dat onwetendheid niet langer een optie is. Er komen misstanden voor in productielanden van natuursteen. De afnemers - zowel consumenten, bedrijven als overheden – willen in steeds groeiende mate weten waar natuursteen vandaan komt en onder welke omstandigheden deze werd gewonnen en verwerkt. Natuursteenleveranciers moeten verantwoording afleggen over wat ze doen om risico’s voor mens en milieu te verminderen. Het Initiatief TruStone helpt natuursteenbedrijven daarbij."

Welke technologie, innovatie of trend biedt de grootste opportuniteit en waarom?

Nikolai: "Dat is de trend waarbij internationale richtlijnen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen hoe langer hoe meer een verplichtend karakter krijgen in Europa. Het wordt ook belangrijk om die trend te volgen, want natuursteenbedrijven in Nederland en België, die bijvoorbeeld binnen het Initiatief TruStone de richtlijnen al implementeren, hebben straks een groot voordeel ten opzichte van concurrenten."

We hebben jaren van grote onzekerheden gekend

Op welke speerpunten zet jouw bedrijf of organisatie in, wat hoop je daarmee te bereiken en zitten er al dan niet koersveranderingen in de strategie?

Nikolai: "Het Initiatief TruStone bundelt al bijna vijf jaar de krachten van bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheden om uitdagingen in natuursteenketens te adresseren. Deze uitdagingen kunnen die bedrijven moeilijk alleen aanpakken, maar brengen voor Nederlandse en Belgische bedrijven wel grote (reputatie)risico’s met zich mee. De komende jaren zal het Initiatief TruStone steeds meer samenwerking zoeken met andere Europese partners om de natuursteenketen te verduurzamen."

Wat verwacht je van de economie in 2024?

Nikolai: "We hebben jaren van grote onzekerheden gekend waarbij we te maken kregen met prijsschommelingen. Stilaan lijkt de economie zich te bewegen naar een nieuw normaal. Het goede daaraan is dat langetermijnrelaties belangrijker worden dan kortetermijnwinsten."

Hoe denk je in één zin over:

• Artificiële intelligentie: Biedt in de toekomst zeker en vast mogelijkheden om bedrijven in de natuursteensector te ondersteunen bij het invullen van hun ketenverantwoordelijkheid.
• Globalisering: In verschillende sectoren zien we een terugkeerbeweging naar regionalisering, als blijft die trend in de natuursteensector nog eerder zwak.
• Duurzaamheid: Mede als gevolg van aankomende Europese wetgeving worden zowel groene als sociale duurzaamheid steeds meer onderdeel van de ‘license to operate’ voor bedrijven.
• Klant van de toekomst: Zal zich bewust zijn van de impact die consumeren heeft op de leefomgeving, hier of elders, en in heden of toekomst, en kiest daarom vaker voor duurzaam.
• Kleiner gaan wonen: Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit en de natuursteensector kan zich daarin onderscheiden.

Joeri Decatelle - GMT

Wat is de grootste uitdaging voor de tegel- of natuursteensector en wat is volgens jou de juiste aanpak?

Joeri: "Om daar kort op te antwoorden: bestendigen, bevestigen en personeel houden. Vooral dat laatste blijft een belangrijk pijnpunt in de sector, en zeker ook voor machineleveranciers zoals wij."

Welke technologie, innovatie of trend biedt de grootste opportuniteit en waarom?

Joeri: "Wat me opvalt, is dat bedrijven die van alle markten thuis zijn, het best presteren. Ik kan enkel over de natuursteensector spreken, maar de spelers die keukens en bouw kunnen combineren, getuigen van meer veerkracht en spelen beter in op de trends en de marktverschuivingen die zich voordoen. In onze sector krijgt de klant een customized aanbod, het belang van een innovatie of een technologie is dus altijd erg afhankelijk van het bestaande machinepark en de branche waarin een klant zit. Een opportuniteit voor de een, is dat daarom niet voor een ander. Maar moet ik één overkoepelende innovatie kiezen, dan schuif ik digitalisatie en beeldvorming voor een beter stockbeheer en naadlozere uitwerking van projecten naar voren. Innovatie blijft belangrijk. Het is automatisatie, wat wil zeggen dat je meer kan doen met hetzelfde aantal werkhanden."

Bedrijven die van alle markten thuis zijn, presteren het best

Op welke speerpunten zet jouw bedrijf of organisatie in, wat hoop je daarmee te bereiken en zitten er al dan niet koersveranderingen in de strategie?

Joeri: "De speerpunten van GMT veranderen niet: kwaliteit verlenen in product en service en de lat zo hoog mogelijk proberen leggen. Qua koersveranderingen wordt er meer tijd besteed aan het opleiden van personeel."

Wat verwacht je van de economie in 2024?

Joeri: "Ik denk dat het komende jaar niet grondig zal verschillen van het voorgaande. Een status quo dus."

Hoe denk je in één zin over:

• Artificiële intelligentie: Boeiend.
• Globalisering: Van dichtbij op te volgen.
• Duurzaamheid: Het nieuwe normaal dat om extra investeringen vraagt.
• Klant van de toekomst: De volhouders.
• Kleiner gaan wonen: Niet noodzakelijk een synoniem voor goedkoper.

Guy Royaux - Tyles

Wat is de grootste uitdaging voor de tegel- of natuursteensector en wat is volgens jou de juiste aanpak?

Guy: "Voor de keramische sector bestaat de grootste uitdaging erin om vooral competitief te blijven tegenover andere vloerbekledingen. Ik heb het dan niet alleen over het product, want keramiek kost vandaag een kwart meer in vergelijking met 2019, maar ook qua plaatsing. Verder ziet het ernaar uit dat keramiek uit vooral Italië hoe langer hoe meer van een volumeproduct naar een niche evolueert. We zullen ons in de sector allemaal moeten aanpassen aan een pak minder volume."

Welke technologie, innovatie of trend biedt de grootste opportuniteit en waarom?

Guy: "Aan innovatie is er geen gebrek in de keramische sector. Het is ook indrukwekkend wat de moderne ontwikkelingen, en dan denk ik in het bijzonder aan 3D en 4D, allemaal vermogen. Het product ziet alleen maar échter uit en wint aan authenticiteit."

Vorig jaar maakten we een zeer correcte inschatting voor 2023

Op welke speerpunten zet jouw bedrijf of organisatie in, wat hoop je daarmee te bereiken en zitten er al dan niet koersveranderingen in de strategie?

Guy: "Bij Tyles gaan we voor service en en bekijken we voortdurend hoe we bepaalde processen kunnen automatiseren. Dan heb ik het over het plaatsen van bestellingen via een platform, het geven van support enzovoort."

Wat verwacht je van de economie in 2024?

Guy: "We zijn niet graag pessimistisch, maar helaas hebben we een jaar geleden een zeer correcte inschatting voor 2023 gemaakt (daling van 20-25% van de markt). Voor 2024 voorspellen we een verder dalende trend van de markt, al zullen de prijzen wel niet meer stijgen maar stabiel blijven. Vooral de zuil projectontwikkeling alsook de nieuwbouw gaan rake klappen krijgen. Distributie gaat terug de lowbudgettoer op, maar voor residentieel denk ik dat we een gelijkaardig jaar als 2023 zullen draaien."

Hoe denk je in één zin over:

• Artificiële intelligentie: Geen idee.
• Globalisering: Is er al jaren en is goed om de markt wat open te trekken.
• Duurzaamheid: Bij de Europese fabrikanten zit dit wel snor.
• Klant van de toekomst: Vind je hoe langer hoe meer in de hoek van renovatie en appartementen.
• Kleiner gaan wonen: Een trend die bij de projectontwikkelaars al jaren bezig is.

Robert van der Laan - Forbo

Wat is de grootste uitdaging voor de tegel- of natuursteensector en wat is volgens jou de juiste aanpak?

Robert: "Een opdrachtgever zal binnen de beschikbare budgetmogelijkheden keuzes moeten maken: ga ik duurzame maatregelen treffen door te investeren in isolatie, warmtepomp, zonnepanelen om de dure energierekening te compenseren of blijft er genoeg budget voor uitgaven aan tegels voor bijvoorbeeld een woon- of badkamer, of beide? De tegelsector zal voor ieders budget iets moeten bieden. Daarnaast zal men de huidige malaise in de bouwsector nuchter moeten benaderen en blijven zoeken naar mogelijkheden."

Welke technologie, innovatie of trend biedt de grootste opportuniteit en waarom?

Robert: "Duurzaamheid of specifieker in dat kader biobased verkregen producten. Het is waar alles tegenwoordig om draait."

Innovatie is prima, maar het moet wel betaalbaar blijven

Op welke speerpunten zet jouw bedrijf of organisatie in, wat hoop je daarmee te bereiken en zitten er al dan niet koersveranderingen in de strategie?

Robert: "Zoveel mogelijk proberen mee te denken met klanten, maar dan binnen de eigen mogelijkheden. Innovatie is prima, maar het moet wel betaalbaar blijven."

Wat verwacht je van de economie in 2024?

Robert: "Het wordt een moeilijk jaar. We zullen moeten wachten op een opveerbeweging van de bouwsector. Er is nochtans veel behoefte maar, door verschillende redenen, geen kans op bouwen van voldoende woningen. Het is eigenlijk de vraag of 2025 daarvoor het jaar wordt."

Hoe denk je in één zin over:

• Artificiële intelligentie: Onvermijdelijk maar ook (nog) onzeker
• Globalisering: Lastig voor sector waar wij in opereren vanwege veel verschil op bouw- en regelgeving, gebruik en concurrentie.
• Duurzaamheid: Mag geen greenwashing worden, het moet aantoonbaar nut hebben!
• Klant van de toekomst: Zal kritischer zijn door meer tijdsbesteding in en rond het huis.
• Kleiner gaan wonen: Biedt kansen voor onze sector!