5 innovatieve manieren om overschotten van natuursteen te verwerken

Kunst

Kunst is overal en natuursteen leent zich er perfect toe. Toen een aantal steenkappers resten natuursteen in de vuilnisbak zagen belanden, deed dat pijn aan hun hart. Ze verzamelden zich in het collectief R3KUUB en reageerden tegen het weggooien van natuursteen door met het restmateriaal iets nuttigs of ludieks te doen met materiaal dat anders op de afvalberg belandt.

Sommigen kappen er teksten in als kalligrafie in steen, anderen maken er sculpturen van, graveren erin of passen nog andere technieken toe. Maar het resultaat is ontzettend mooi en een statement tegen de tonnen natuursteen die in de afvalcontainer belanden. Luc Vermeulen, Marcelino Pena, Michael Verpeut, Pieter Decroos en Sandra Bonet zetten hun statement zo kracht bij: geen stuk natuur is overschot.

Hergebruik grafzerken

Tot een 20-tal jaren geleden werden grafstenen nog ambachtelijk gemaakt. Verliep de concessie dan werd die steen vaak gerestaureerd en opnieuw gebruikt. Maar toen kwamen de machinaal gemaakte stenen uit China of India en was het invoeren van een nieuwe steen goedkoper dan werk steken in restauratie. Het merendeel van de afgedankte grafstenen belandde vaak op de container. Maar het hoeft niet zo te gaan.

In Nederland zijn verschillende steenkappers begonnen met het recycleren van oude grafstenen. Zij mogen de stenen met toestemming van de nabestaanden gratis ophalen op het kerkhof en maken er opnieuw een mooie grafzerk van. De letterplaten worden afgevlakt en opnieuw geschuurd of gepolijst, waardoor ze er weer als nieuw uitzien. Het liggende gedeelte wordt nagekeken, gereinigd en op een goede, zo nodig nieuwe, funderingsplaat geplaatst. Het is zelden goedkoper dan een nieuwe grafzerk, maar de kostbare steen wordt niet zomaar weggegooid.

Stone

Stone doet zijn reputatie als bedrijf dat inzet op duurzaamheid alle eer aan met hun reclaimed programma waarbij ze koppen van kasseistenen hergebruiken voor bestrating. Kasseien werden tussen de twee wereldoorlogen in heel België massaal gelegd voor bestrating. Wat niet als bestrating werd aangebracht, werd gebruikt als ballast voor koopvaardijschepen. Dat is de reden waarom je nog steeds Belgische Gres en porfier kan vinden in vele straten over de hele wereld.

Bij Stone zagen ze de toppen af waarna het corpus met het gezaagde oppervlak teruggeplaatst wordt. Ook de teruggewonnen TOP’s krijgen een nieuwe bestemming.

Meubels

Op de zestigste editie van Salone del Mobile in 2021 in Milaan stond er een opmerkelijke creatie van de Nederlandse interieurontwerpen Stefan Scholten. Hij presenteerde er The Stone House, een huis gemaakt van 100% marmer een travertijnafval. Het afval haalde hij op in verschillende Italiaanse marmergroeves. Nadien combineerde hij eeuwenoud vakmanschap met geavanceerde productietechnieken als computergestuurde freesmachines. “Ik noem dit materiaal bewust geen afval,” zei hij over zijn creaties, “want het is nog prima bruikbaar materiaal.”

Wegenbouw

En dan is er nog een vijfde, meest gekende, oplossing. Zaagoverschot bij natuursteenverwerkers wordt ook meer en meer gerecycleerd: het wordt vermalen tot gruis en gebruikt als bestanddeel voor composiet. Daarnaast zijn er ook bedrijven die de overschoten ophalen en verwerken in beton, grond of stabilisé voor wegenbouw. Op die manier moeten de overschotten niet gestort worden.