Plaatsing van dunne keramische platen in brasserie Jacquemart

IWT-project

De Belgische Federatie van Aannemers van Tegel- en Mozaïekwerken zet mee haar schouders onder een IWT-project ter stimulering van innovatie bij vloerbetegelingen. Twee jaar lang zal Fecamo samen met het WTCB allerlei activiteiten organiseren voor aannemers van tegelwerken en andere bouwprofessionals. Een nieuw initiatief dat onze aandacht verdient, aangezien de snel evoluerende markt van materialen, gereedschappen, plaatsingsproducten en ondergronden, alsook de regelgeving op het vlak van thermische en akoestische prestaties, de aandacht voor gezondheid en toegankelijkheid en de alsmaar kortere constructietijden een groeiende impact hebben op de bouwsector in het algemeen en het doen en laten van de vloerder in het bijzonder.

Koudwatervrees

Via studiedagen, werfbezoeken, informatiesessies en workshops willen de initiatiefnemers de grote groep van aarzelende aannemers van tegelwerken overtuigen om innovatieve materialen, technieken en technologieën sneller te gaan implementeren. Veel van die zaken maken het werk van de tegelzetter niet alleen makkelijker, ze openen tegelijk nieuwe perspectieven voor diegenen die zich wensen te specialiseren in hun vak.

Ruwbouwwerken

De werf in Hotton die we in detail beschrijven, kadert perfect in dit nieuwe initiatief en werd dan ook als innovatieproject aanvaard. Zoals wel vaker gebeurt, wilde ook deze bouwheer graag een handje toesteken. De eigenaar van het restaurant stond er op de ruwbouwwerken zelf uit te voeren en de oude muren te bekleden met gipskartonplaten. Een eindcontrole met de laser bracht echter aan het licht dat niet alleen de loodrechtheid, maar ook de haaksheid van de gezette muurpanelen te wensen overliet. Professionele aannemers die met dit soort zaken te maken krijgen, kunnen dit maar beter melden vooraleer de tegelwerken op te starten. Dit zijn drie mogelijke opties:

• Het werk uitstellen (lees: weigeren) tot de herstellingen en aanpassingen correct zijn uitgevoerd;
• Op eigen kosten zelf de onregelmatigheden wegwerken;
• Het gipskarton opnieuw plaatsen, ten laste van de eigenaar.

Goodwill van de tegelzetter

Gezien de werkzaamheden strikt gebudgetteerd waren, viel de laatste optie sowieso weg. De deadline die was vooropgesteld voor het aansluiten van het nieuwe sanitair, maakte dat ook de eerste piste al snel werd verlaten. En dus werd, zoals wel vaker in de praktijk gebeurt, gerekend op de goodwill van de tegelzetter die dan maar met enkele aanvaardbare ingrepen de nodige correcties aanbracht. Daar de tegelzetter drie verschillende ondergronden (gipskarton, pleisterwerk en bestaand tegelwerk) diende te bekleden, werden ook drie verschillende soorten primers aangebracht. Nochtans zijn vandaag reeds universele primers op de markt te verkrijgen, maar de tegelzetter verkoos desgevallend om een aangepaste primer per basistype te gebruiken.

Juiste manipulatie

Na het overlopen van een checklist met de gebruikelijke controlecriteria (stabiliteit, vlakheid, eventuele vochtigheid van de aangebrachte gronderingen, doorgangmogelijkheid, enzovoort), kon de werf eindelijk worden ingericht in functie van de betegeling. Werfinrichting houdt onder meer in dat alle nodige gereedschappen en materialen optimaal worden opgesteld zodoende het snij- en voorlijmwerk op een zo efficiënt mogelijk manier te kunnen uitvoeren. Het in elkaar knutselen van een voldoende grote, stabiele en vlakke werktafel is daarbij primordiaal.

Dit kan gewoon een stevige dikke houten plaat zijn die op 2 of 3 schragen ligt en naargelang de draagkracht extra ondersteund kan worden door onderliggende draagbalkjes. Bij de voorbereiding van plaatsing van supergrote, ultradunne keramische tegels (100cm x 300cm x 3,5mm) is de juiste manipulatietechniek het eerstvolgende aandachtspunt. Na het openen van de houten kist kan men in principe op twee verschillende manieren de tegels uit de verpakking halen, plaat per plaat:

• Met twee personen, elk aan een uiteinde door middel van een evenwichtig verdeelde opwaartse glijdbeweging van de tegelplaat.
• Alleen, met behulp van een licht aluminium kader dat is voorzien van zuignappen met manuele luchtpomp.

Als je het ons vraagt, worden keramische platen met dergelijke afmetingen het makkelijkst verhandeld en bewerkt door twee goed op elkaar ingespeelde stielmannen. Uiteraard heeft dit consequenties voor de plaatsingsprijs!

Natte tegels

Terug naar de werf in Hotton waar de regen ervoor zorgde dat op en tussen de verschillende platen in de kist water lag. Omwille van het zuigend effect waren de bovenste tegels daarom  heel moeilijk los te krijgen van de onderliggende exemplaren. Een tweede probleem was dat de vochtige legzijde van de tegels geen ‘buttering’ toeliet. Bij het toepassen van de dubbele verlijmingtechniek (buttering/floating- methode) moeten de tegels immers droog zijn omdat een waterfilm een hardnekkige scheidingslaag vormt tussen tegel en lijm. Is dubbele verlijming dan verplicht? Neen, maar bij plaatsing van grootformaattegels raden we dit toch ten zeerste aan en wel om volgende drie redenen:

• Het verzekeren van een “hechtbrug” tussen tegel en ondergrond, waarbij de poriën van de materialen worden gevuld (weerhaaktheorie);
• Het behalen van een maximale ‘overdracht’ van de tegellijm, waarbij tevens kleine oneffenheden in de ondergrond gecompenseerd kunnen worden;
• Het beperken van luchtinsluitingen onder de tegelvlakken, indien de juiste aanbrengtechniek (lees: lijmrilrichting en schuifbeweging) wordt gerespecteerd.

Keuze van de lijm

Pittig detail, de tegels waren aan de legzijde voorzien van een glasvezelnet. Met als gevolg dat het vloerdersteam in wezen geen keramiek dienden te plaatsen, maar kunststof! Het hoeft dan ook geen betoog dat in dergelijke gevallen goed nagedacht dient te worden over het gebruik van de juiste tegellijm. Aangezien er vandaag een (te) groot aanbod aan C2-lijmen bestaat, is het absoluut aan te raden zich vooraf goed te informeren bij de betreffende fabrikant.

Dat het geen sinecure is om extralarge wandtegels in een leefruimte te plaatsen werd vrij snel duidelijk. Zo was het een huzarenstuk om vooral in de kleine toiletruimtes van het restaurant de tegelplaten naar binnen te manoeuvreren. En ze daarna ook nog eens zonder (hoek)schade op hun plaats vast te hechten. De afwerking van alle voegopeningen werd, na volledige uitharding van de tegellijm, uitgevoerd met een speciale dilatatiesilicone zodat alle vlakken ten opzichte van elkaar vrij kunnen bewegen.

Samen met eigenaar Olivier klonken we met een lekker streekbiertje in de hand op de goede afloop.