Een vloer plaatsen zonder mortel of lijm: kan het?

De verschillende traditionele plaatsingsmogelijkheden

Als men de meest voorkomende plaatsingsmogelijkheden even op een rij zet, dan tellen wij er een vijftal. We vatten ze voor jou nog even kort samen.

1. De traditionele mortelplaatsing. Deze methode bestaat wellicht het langst. Vooral natuursteen wordt heel vaak nog op deze manier geplaatst op een verse dekvloer, weliswaar dan wel met witcement of tras om vlekvorming achteraf te vermijden. Keramische tegels worden niet meer in een mortelbed geplaatst omwille van hun zeer laag waterabsorptiecoëfficiënt (poriëndichtheid).
2. De ‘nat in nat’-methode. Op een vers getrokken dekvloer wordt een barbotine gegoten, waarop de tegels rechtstreeks ingeklopt kunnen worden. Deze barbotinepap kan zowel cement- als kunstharsgebonden zijn om de cohesie van het geheel te garanderen.
3. Losse plaatsing. Losse plaatsingen komen meestal voor bij de realisatie van wandelpaden en terrassen. Voldoende zware tegels worden dan los op kift of grof rijnzand geplaatst. Veelal worden ze opgevoegd met puur witzand. Een plaatsingsmanier dat bij ons minder voorkomt.
4. Plaatsing op tegeldragers. Men denkt hier onmiddellijk aan dakterrassen. Voldoende dikke tegels worden op regelbare “plots” geplaatst met open voegen. Dit systeem wint meer en meer aan populariteit bij terrasbouw.
5. De verlijmingstechniek. Dit is tegenwoordig de meest voorkomende manier om zowel binnen als buiten tegels te verkleven. Men dient er wel op te letten dat de dekvloer zo goed als volledig uitgehard en uitgedroogd is. De normale restvochtwaarden voor een cementgebonden dekvloer is 2,5% en voor een anhydrietvloer 0,5%. Toch komt het maar al te vaak voor dat men geen vochtmeting doet vooraleer de eerste tegel te plaatsen, wat kan leiden tot latere schade.

Het kiezen voor een van deze plaatsingsmogelijkheden hangt rechtstreeks af van het soort ondergrond en het type tegel dat er op vastgehecht moet worden. De tegelzetter die eindeverantwoordelijke is voor de oplevering van zijn/haar werk kan dit altijd met de architect overleggen. Toch wordt hij of zij als specialist(e) ter zake verondersteld te weten welke plaatsingsmethode hem of haar het beste lijkt om de duurzaamheid van het tegelwerk te verzekeren.

De mortel- en verlijmingsmethodes gaan meestal gepaard met soms vervelend afval, een vuilgemaakte werktenue na de zware dagtaak en ook nog heel wat na-reinigingswerk (tegels, gereedschappen,…).

Een gerenommeerd tegelfabrikant vond hier recent iets op, wat meteen leidde tot een stressvrije plaatsing met een gevoelige tijdswinstfactor.

Nieuw en innovatief plaatsingssysteem

Innovatie, daar draait het vandaag om, ook bij EITA, de European Innovative Tile Academy. Een reden temeer, zo vond tegelgigant Cotto d’Este, om de specialisten van deze internationale innovatieve tegelacademie te contacteren. Ze belandden met een belangrijke opdracht in West-Vlaanderen, waar ook de professionele tegelzetters van BITA hun stek hebben. Het doel? Een binnenvloerwerk in de praktijk laten uitvoeren zonder mortel of tegellijm! Na kort overleg werd een gedeelte van het bestaande BITAtelier ter beschikking gesteld waar dunne grootformaattegels ‘zwevend’ konden worden geplaatst.

Met het oog op feedback van een tiental aanwezige specialist-tegelzetters, paste men voor het eerst een gloednieuw plaatsingssysteem toe: Kerlite Easy, een combinatie van een soort ontkoppelingsmat genaamd “Silent” en dunne Kerlite+ tegels.

Hiervoor werden 2 vloervelden gecreëerd, goed voor een totaal van ± 50 m². Deze ruimtes werden ingedeeld met een podium dat een holle computervloer moest simuleren. Dit verhoogde gedeelte werd gemonteerd op een vastgezet tegel-draagsysteem dat als stabiele basis diende en nadien uitbekleed met stevige dikke OSB-platen. Het aansluitend vloervlak bestond uit een bestaande gestructureerde keramische vloer (R12), dat na een lasercontrole perfect voldeed aan de strengste vlakheidstolerantie van 2mm/m, volgens de TV 237 van het WTCB.

Praktische conclusie

Na de ondergronden te hebben gecontroleerd en goedgekeurd, kon men beginnen met de plaatsing van dit innovatieve tegelsysteem.

We konden méér dan een dozijn conclusies en voordelen noteren:

1. De ondergrond moet net zoals bij alle andere tegelwerken vlak en stabiel zijn
2. Zeer eenvoudige plaatsing (enkel een paar aandachtspunten zoals overlapping van de naden vermijden, bij voorkeur afrollen per 2 rollen met mogelijkheid tot bijtrekken van de mat – dankzij de hoge elasticiteit van Silent)
3. De Silentmat heeft naast zijn akoestisch karakter ook nog een ontkoppelende functie.
4. Gemakkelijk corrigeerbaar (positionering tegels nog perfect mogelijk direct na de plaatsing)
5. Versnijdingen en verstekken Kerlite+ perfect realiseerbaar
6. Onmiddellijk beloopbaar, ook tijdens de plaatsingsactiviteiten
7. Zeer gemakkelijk vervangbaar bij eventuele toevallige schade (puntbelasting)
8. Eenvoudig en snel op te voegen met een MS Polymeer van goede kwaliteit
9. Ideaal voor renovatieactiviteiten, kantoor- of winkeltoestanden
10. Gemakkelijk terug af te breken (bij vertrek of modernisering)
11. Minder schoonmaak en opruimwerkzaamheden na de plaatsing
12. Ook voor de tegelzetters zelf veel properder werken (vb. geen lijmresten op broek of schoenen, geen vuile handen/vingernagels)
13. Zeer hoog rendement met twee tegelzetters: ± 10 m²/uur in ideale en goed voorbereide omstandigheden

Zou deze innovatiestunt de andere plaatsingsmethodes binnenkort schaakmat kunnen zetten? Het is maar zeer de vraag. Verder onderzoek en toepassing in de praktijk, waarbij ook de effecten op lange termijn in rekening worden genomen, moet dat uitwijzen. Eén ding is zeker: het enthousiasme van de aanwezige professionelen kon niet op.