Kleur, tonaliteit en structuurafwijking kunnen leiden tot discussie

Een keramiektegel is een afwerkingmateriaal voor bekleding van vloer, wand, en in sommige gevallen zelfs ook het plafond. De constructie waarin ze moet worden geplaatst, hangt af van de bekwaamheid en deskundigheid van architect en aannemer, die verantwoordelijk zijn voor de keuze en de verwerking van bouwmaterialen (metselwerk, draagstructuur, vloerplaat, enz.), die nodig zijn als basis voor de opbouw (lees: onderliggende lagen) van een tegelwerk.

De klant-koper is de uiteindelijke beslisser in de bepaling en definitieve aankoop van de tegels. De juiste keuze zal afhangen van de doorslaggevende kwaliteitsfactor en de duurzaamheid van het te betegelen oppervlak. Professionele begeleiding is hier dus altijd meer dan welkom, waarbij men ervan uit gaat dat men door de verkoper deskundig advies kan verwachten. Het is bijgevolg een samenspel van een vakkundige (binnenhuis)architect, de leverancier, de ervaren specialist tegelzetter/vloerder, en anderzijds de niet-professionele consument.

Keramische tegels zijn producten die:

• Intussen steeds “groener” gefabriceerd worden (lage productie-uitstoot, recuperatiemateriaal, …)
• Beschikbaar zijn in een bijna oneindig gamma van kleuren, formaten, decors en structuren
• Functioneel en duurzaam zijn, dus bijgevolg kostenbesparend en op termijn economisch voordelig.
• Veilig, hygiënisch en vuurvast zijn
• Onderhoudsvriendelijk zijn

De oppervlaktekwaliteit, met name de hardheid (bepaald op de schaal van MOHS) heeft betrekking op de weerstand tegen krassen, schrammen, inslag van putjes en groeven. Hardheid wordt veelal ook geassocieerd met de slijtvastheid (toegekende PEI- waarde aan geglazuurde tegels), maar deze twee maten zijn niet equivalent.

Een tegel met slijtklasse 5 bijvoorbeeld die men gaat polijsten kan 2 punten op de schaal van Mohs verliezen, door toedoen van de poriën-blootlegging. En dit zal zeker ook z’n invloed hebben op de originele tonaliteit van de tegel en het onderhoud ervan.

Het vierdelige af te leggen parcours, met name de projectstudie, de gekozen plaatsingsmethode, de gebruiksbelasting en het onderhoud, is bepalend voor de gebruiksduurzaamheid van het tegeloppervlak.

Een vloerbedekking met tegels heeft twee hoofdtaken, met name

1. Zorgen voor het esthetisch uitzicht, dat voor een opwaardering van de woning zorgt
2. Het technische luik, die de kennis van de vakman omvat, in dit geval deze van de tegelzetter/vloerlegger

Deze twee functies zijn fundamenteel en essentieel: de ene taak kan niet zonder de andere, maar indien een klant ontevreden is louter over het uitzicht komt meestal de kat op de koord.

Wat is nu het wezenlijke verschil tussen kleur en tonaliteit van een tegel? De kleur van een product is evident, maar keramische tegels worden vaak geproduceerd in verschillende “charges”. Een andere productie zorgt er namelijk onvermijdelijk voor dat tegels van hetzelfde type een nuanceafwijking zullen vertonnen, niettegenstaande ze dezelfde kleur hebben. En dit kan zowel iets donkerder als iets bleker zijn. Soms kan dit zelfs gepaard gaan met een afwijkende oppervlaktestructuur.

Kleurschakeringen bij keramische tegels

Op een verpakking van keramiektegels kan men veel informatie terugvinden, zoals de afmetingen, de dikte, controle- en/of referentienummer, het type enzovoort, maar zeker ook de kleur en tonaliteit.

Dit laatste gaat soms gepaard met problemen. Niet alleen indien men tegels achteraf moet bijbestellen, maar ook indien de tegelzetter de tegels niet goed heeft gemengd tijdens de plaatsing, kunnen ongewenste schakeringen opduiken. Vooral met schemer- of tegenlicht kunnen uitgesproken afwijkingen duidelijk zichtbaar zijn.

Maar hoe dient een tegelwerk beoordeeld te worden op “fouten” die ze zou kunnen vertonen? De TV 237 van het WTCB is hier duidelijk over. In hoofdstuk 7.2 ‘Uitzicht’ vindt men het standpunt van specialisten ter zake terug: “De uniformiteit van het uitzicht van de vloerbetegeling wordt mede bepaald door de kleur van de tegels en de voegen alsook door de vervuilingsgraad in de tijd. De oplevering gebeurt steeds onder natuurlijk licht, met het blote oog en op een minimale afstand van 1,5 meter. De oplevering mag nooit plaatsvinden onder strijklicht of bij tegenlicht.” Indien een expertise uitsluitstel dient te geven over dit fenomeen, is het aan de deskundige om te oordelen of deze stelling relevant is of niet.

Verder, “Voor vloertegels met een kleurschakering worden in de norm geen toleranties opgegeven. Bij dergelijke tegels is het van belang dat de betrokken partijen vóór het afsluiten van de bestelling, instemmen met een contractueel staal dat het gemiddelde uitzicht aangeeft, eventueel met een indicatie van de uiterste toegelaten verschillen op het vlak van kleur, schakering, …De tegels dienen vóór de plaatsing onderling vermengd te worden (verschillende pakken) en men dient bij het betegelen van een specifieke ruimte steeds eenzelfde levering te gebruiken om dambord-of bandpatronen te vermijden.”

Het is bijgevolg heel belangrijk voor de tegelzetter dat met deze alinea rekening gehouden wordt vooraleer een vloerwerk op te starten en de levering van de tegels heel nauwkeurig controleert om soortgelijke discussies die voortspruiten uit een esthetische “storing” te vermijden.